Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Resmi Gazete’de 22.08.2024 tarihinde yayımlanan “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik” (“Yönetmelik”) hakkında tanzim ettiğimiz bu soru&cevap yazımızda merak ettiğiniz birçok soruya cevap bulabilirsiniz.
1. Bu Yönetmelik’in amacı nedir?
Yönetmelik, iki yıl boyunca işlenmeyen tarım arazilerinin kiraya verilerek tarımsal üretime kazandırılmasını amaçlıyor. Örneğin, yıllardır atıl durumda olan bir tarım arazisi bu yönetmelikle kiraya verilip buğday veya mısır gibi ürünlerin yetiştirilmesi için kullanılabilir.
Bu Yönetmelik, ülke genelinde atıl durumda kalan arazilerin yeniden ekonomiye kazandırılması için önemli bir adım olarak karşımıza çıkıyor.
2. Kimler bu Yönetmelik’ten faydalanabilir?
Mülkiyeti gerçek veya tüzel kişilere ait olan, ancak iki yıl boyunca işlenmeyen tarım arazileri bu yönetmelik kapsamındadır. Devlete veya hazineye ait araziler ise bu Yönetmelik’e dahil değildir. Örneğin, bir köyde mülkiyeti bir şahsa ait ancak iki yıldır kullanılmayan tarım arazisi bu kapsamda kiraya verilebilir.
3. Bir tarım arazisinin işlenmediği nasıl tespit edilir?
İl ve ilçe tarım müdürlükleri bünyesinde oluşturulan Arazi Tespit Komisyonu, kadastro verileri, uydu görüntüleri ve yerinde yapılan kontrollerle arazinin işlenip işlenmediğini belirler. Örneğin, bir arazi iki yıl boyunca ekilmemişse ve uydu görüntülerinden bu durum tespit edilmişse, bu arazi işlenmeyen arazi olarak kaydedilir.
4. Arsa sahibi yurtdışındaysa, kira geliri elde etmek istiyorsa, kendi arazisi için bu başvuruyu yapabilir mi?
Evet, arsa sahibi yurtdışında olsa bile kendi arazisi için başvuru yaparak kira geliri elde edebilir. Bu durumda, arsa sahibi başvurusunu Türkiye’de vekalet verdiği bir kişi aracılığıyla yapabilir. Örneğin, Almanya’da yaşayan bir arsa sahibi, Türkiye’deki kardeşine vekalet vererek arazi kiralama sürecini yönetmesini sağlayabilir. Kira gelirleri Türkiye’de açılan bir banka hesabına yatırılacaktır, bu nedenle arsa sahibinin Türkiye’de bir banka hesabı olması gerekmektedir.
5. Kendi arazimi işlenmeyen tarım arazisi olarak kiraya verdim. Ancak, örneğin 3 yıl sonra bu araziyi kendim işlemek istersem süreç nasıl işleyecek?
Eğer arazinizi işlenmeyen tarım arazisi olarak kiraya verdiyseniz ve sonrasında kendiniz tarımsal üretim yapmak isterseniz, aşağıdaki izlemeniz gerekebilecektir.
İlk olarak, mevcut kira sözleşmesinin süresini kontrol etmelisiniz. Sözleşmeler genellikle bir yıllık sezonluk yapılır. Sözleşme süresi dolmamışsa, arazinizi işlemek için bu sürenin sona ermesini beklemeniz gerekir.
Sözleşme süresi bitmeden önce, yerel tarım müdürlüğüne başvurarak bir sonraki sezonda araziyi kendiniz işlemek istediğinizi yazılı olarak bildirmeniz önem arz edebilecektir. Bu başvuru, arazinizin kiracısından teslim alınması sürecini başlatacaktır.
Başvurunuzun ardından, tarım müdürlüğü kiracıya resmi bir bildirimde bulunacaktır. Kiracı, sözleşme süresi dolduğunda araziyi boşaltmak zorundadır.
Kira süresi dolduğunda, arazi üzerindeki yapılar veya sabit tesisler kontrol edilerek size iade edilecektir. Bu süreç, resmi bir tutanakla belgelenecektir.
Arazinizi teslim aldıktan sonra, tarımsal üretime başlayabilirsiniz. Tarım müdürlüğüne başvurarak, arazinizi tekrar tarım kayıt sistemine işletmeniz ve tarımsal desteklerden faydalanmanız da mümkündür.
Bu adımları takip ederek, arazinizi yeniden kendiniz işleyebilir ve tarımsal üretime başlayabilirsiniz. Sürecin sorunsuz ilerlemesi için kira sözleşmesinin süresini ve resmi bildirim süreçlerini dikkate almak önemlidir.
6. Arazi sahipleri itiraz edebilir mi?
Evet, arazi sahipleri veya ilgili kişiler, tespit edilen işlenmeyen tarım arazileri listesine ilan süresi içinde itiraz edebilir. İtirazlar, komisyon tarafından değerlendirilerek karara bağlanır. Örneğin, tespit edilen bir arazinin aslında ekildiği ve bu nedenle işlenmeyen arazi olarak kaydedilmemesi gerektiği düşünülüyorsa, arazi sahibi bu duruma itiraz edebilir.
7. Tarım arazileri nasıl kiraya verilir?
Kiralanacak tarım arazileri listesi hazırlandıktan sonra, bu araziler kiracılara sunulur. Kiralama, belirlenen rayiç kira bedeli üzerinden gerçekleştirilir. Kiralama süreci ilanlarla duyurulur ve başvurular toplanır. Örneğin, bir köydeki işlenmeyen tarım arazisi için köy sakinleri arasında bir ihale düzenlenebilir ve en yüksek teklifi veren kişi bu araziyi kiralayabilir.
8. Kimler öncelikli olarak kiralama yapabilir?
Kiralamada öncelik, arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına verilir. Eğer bu gruplardan birden fazla talep olursa, en yüksek teklifi veren kişi veya kuruluş kiralama hakkını elde eder. Örneğin, bir köydeki ziraat odası, köydeki işlenmeyen bir araziyi kiralamak için öncelikli hakka sahip olabilir.
9. Kiracıların sorumlulukları nelerdir?
Kiracılar, kiraladıkları araziyi tarımsal üretim için kullanmak, toprağın yapısını bozmamak ve genel tarım tekniklerine uygun olarak faaliyet göstermek zorundadırlar. Ayrıca, arazi üzerinde yapılan kontrollerde, kira sözleşmesine aykırı bir durum tespit edilirse, kiracı bu durumu düzeltmekle yükümlüdür. Örneğin, kiraladığı araziyi tahıl ekimi için kiralayan bir çiftçi, bu araziyi amaç dışı kullanırsa, kira sözleşmesi feshedilebilir.
Bu Yönetmelik sayesinde, uzun süre kullanılmayan tarım arazileri tekrar üretime kazandırılarak, ülke tarımının geliştirilmesi hedeflenmektedir. Hem arazi sahipleri hem de tarım yapmak isteyenler için bu yönetmelik önemli fırsatlar sunmaktadır.
10. Tarım yaptığınız arazinin yanında yıllardır işlenmeyen bir arazi varsa, bunu yetkililere ihbar edebilir misiniz?
Evet, eğer sizin tarım yaptığınız arazinin yanında yıllardır işlenmeyen bir arazi varsa, bunu yetkililere ihbar edebilirsiniz.
Arazinizin yanında işlenmeyen bir arazi olduğunu düşünüyorsanız, bu durumu il veya ilçe tarım ve orman müdürlüğüne ihbar edebilirsiniz. Bu ihbarı yazılı olarak yapabileceğiniz gibi, bazı durumlarda elektronik ortamda da başvuru yapabilirsiniz.
İhbarınızın ardından, ilgili il veya ilçe tarım müdürlüğü bünyesinde bulunan Arazi Tespit Komisyonu harekete geçer. Bu komisyon, kadastro verileri, uydu görüntüleri ve yerinde yapılan incelemelerle ihbar edilen arazinin gerçekten işlenmeyen bir arazi olup olmadığını tespit eder.
Komisyon, bu tespitleri yaparken, tarımsal faaliyetin durduğu tarihleri ve nedenlerini inceler. Örneğin, arazi sahibi göç etmiş olabilir veya mülkiyet ihtilafı gibi sebeplerle arazi boş kalmış olabilir.
Komisyonun yaptığı inceleme sonucunda, arazi gerçekten işlenmiyorsa bu arazi, işlenmeyen tarım arazileri listesine eklenir. Bu liste, il veya ilçe müdürlüğünün internet sitesinde ve ilgili yerlerde ilan edilir.
Arazi sahiplerine, arazilerinin işlenmeyen tarım arazisi olarak tespit edildiği ve kiraya verileceği bildirilir. Arazi sahibi bu duruma itiraz edebilir veya araziyi kiralamak istemesi durumunda başvuru yapabilir.
İtiraz olmazsa veya itiraz reddedilirse, arazi kiraya verilmek üzere sürece dahil edilir. Kiralama, rayiç kira bedeli üzerinden yapılır ve öncelik arazinin bulunduğu yerleşim yerinde yaşayan kişilere verilir.
Comments